Hiện nay vấn đề làm thêm sau giờ học không còn xa lạ trong
giới SV, nó đã trở thành nhu cầu thiết yếu của mỗi SV tỉnh lẻ ra thành phố học.
Nghề nghiệp mà phần đông SV ưa chuộng và dễ kiếm nhất là làm gia sư cho HS phổ
thông. -
Tôi cũng đi làm gia
sư giống như bao SV khác, mục đích hàng đầu của tôi không phải là
để có thêm thu nhập hàng tháng như một số người. Tôi đi dạy là để có những kinh
nghiệm đứng lớp cho nghề nghiệp tương lai, để hiểu thêm tâm sinh lý các em, để
chủ động đối phó trước những tình huống phức tạp trong cuộc sống. Gia sư thì
nhiều, HS thì chỉ một phần nhỏ, dạy thế nào để có chất lượng là vấn đề không hề
đơn giản, là mối quan tâm trăn trở của cả phụ huynh HS lẫn gia sư.
Tìm hiểu tâm lý HS
Điều quan trọng đầu tiên là bạn phải nắm được tính tình HS
của mình để có thể linh động áp dụng những cách dạy khác nhau cho phù hợp. Qua
một số buổi dạy đầu, bạn nên dành thời gian hỏi nhiều về sở thích của em để nắm
bắt được tính cách và gây thiện cảm cho HS. Với HS nào thì nhẹ nhàng, với HS
nào thì nghiêm khắc là cả một nghệ thuật mà nếu không để ý rất dễ bị mất việc.
Nhiều phụ huynh thường quan niệm rằng gia sư càng nghiêm
khắc càng tốt, nên họ đòi hỏi gia sư phải làm thế nào để cho con em họ
"sợ" mới là gia sư có uy tín. Trong khi đó chính những người bố,
người mẹ đó lại quá nuông chiều con cái mình. Tôi có một cậu HS sống với mẹ, mẹ
cậu cũng là giáo viên nên có dặn tôi phải nghiêm khắc với cậu thì cậu mới nên
người. Tôi không đồng ý với cách dạy cứng nhắc đó. Thứ nhất, mẹ cậu dạy tiếng
Anh trong khi đó tôi dạy Văn, nên tôi không muốn HS của mình bị ức chế trong
giờ học chỉ vì cô giáo quá nghiêm khắc. Cần tạo một bầu không khí thật thoải
mái để HS có hứng thú học môn của bạn.
Thứ hai, tôi biết cậu sống thiếu thốn tình cảm nên tôi cũng
hay tâm sự với cậu để có thể xoá bỏ khoảng cách giữa cô và trò, để cậu coi tôi
là người bạn đáng tin cậy để có thể hỏi han và nhờ tư vấn giúp. Rõ ràng nếu
không tìm hiểu tính cách của HS, bạn sẽ rất băn khoăn trong việc lựa chọn
phương pháp dạy. Với HS thông minh và có phần ngang bướng, nghiêm khắc chỉ đem
kết quả ngược lại.
Có phương pháp dạy riêng
Để giữ được chữ tín với phụ huynh HS, bạn phải làm thế nào
để cho HS thích thú với cách dạy của bạn. Rõ ràng người thuê bạn là phụ huynh
nhưng bạn dạy tốt hay không, bạn có trụ lại được lâu hay không lại là do HS có
thích cách dạy của bạn hay không. Vì vậy bạn phải có phương pháp dạy học riêng.
Tôi dạy môn Văn cho HS của mình. Một trong những kinh
nghiệm của tôi là không bao giờ dạy trước chương trình cho các em. Bạn đừng chủ
quan nghĩ rằng bạn có thể giỏi hơn các thầy cô giáo của chúng ở trường. So với
họ, bạn chắc chắn không thể ngang bằng về tuổi tác, kỹ năng sư phạm, sự từng
trải trong cuộc sống...
Sau khi học xong các phần trong sách giáo khoa, tôi thường
cho HS đọc thêm tác phẩm của các tác giả học trong chương trình phổ thông. Tôi
nhờ chúng đọc “diễn cảm” cho tôi nghe, sau đó tôi sẽ hỏi chúng về câu chuyện
đó. Với HS lớp 6, tôi bảo em trả lời cho tôi các câu hỏi: Truyện có những nhân
vật nào, em thích nhân vật nào nhất, tại sao, em có thể kể lại câu chuyện đó hộ
chị được không... Với HS lớp 8, tôi thường nhờ em phân chia bố cục tác phẩm,
tóm tắt tác phẩm, nhận biết các dấu hiệu nghệ thuật của tác phẩm...
Thường thường các em rất hứng thú với phương pháp dạy học
này của tôi. Điều này không chỉ giúp các em có thêm kiến thức mà còn rèn cho
các em kỹ năng “đọc” tác phẩm. Phần tập làm văn, đưa ra một đề cho các em, bạn
phải tập cho các em thói quen phân tích đề, chia dàn ý. Với từng HS, nên áp
dụng thật linh hoạt những kỹ năng dạy, như thế bạn sẽ luôn làm chủ được các
tình huống.
Tạo tính tự lập cho các em
Đây là vấn đề mà rất nhiều gia sư không để ý đến. Ngày nay
không thiếu các gia sư có kiểu làm hộ HS của mình để lấy điểm cao mà (cố tình)
không nghĩ rằng như thế là đang làm hại các em. Hiện nay các gia đình thuê gia
sư về nhà dạy cho con mình đều là những nhà khá giả. Các em thường không phải
làm bất cứ việc gì vì đã có người ở làm giúp. Chính vì thế nên dần dần các em
quen ỷ lại vào người khác. Bài tập thì hoặc chép từ sách giải, hoặc là nhờ gia
sư làm hộ. Các em không chịu động não suy nghĩ trước bất cứ một vấn đề nào.
Tôi có cậu học trò rất thông minh, nhanh nhẹn nhưng ngang
bướng và lười. Hôm ấy, tôi đến dạy như mọi lần. Bài tập về nhà của em là hai
bài tập làm văn. Tôi giảng qua cho em và yêu cầu em tự viết ra giấy. Em nhất
định không chịu, chỉ nói: "Em không hiểu, em không biết viết cái gì".
Đầu tiên tôi cố gắng động viên, khích lệ: "Em thông minh thật đấy, nhưng
em phải bộc lộ ra nghĩa là phải viết ra giấy thì người khác mới biết
chứ"...
Em bảo: "Chị viết hộ em đi, các chị gia sư trước của
em cũng thế, khó thế này em làm sao viết nổi". "Đúng, đề văn này với
chị rất dễ, chỉ cần ngồi một tiếng chị có thể làm xong cả hai đề cho em, nhưng
cái chính là em phải tự viết, vì đó là suy nghĩ của em, chứ không phải là suy
nghĩ của chị. Chị đã hướng dẫn cho em rồi, các bạn cùng lớp làm được mà mình
không làm được thì xấu hổ quá". Em vẫn tiếp tục "lý sự cùn" với
tôi: "Các bạn cùng lớp em cũng toàn do các chị gia sư viết hộ thôi”.
Thấy tôi cương quyết không đồng ý, em bảo: “Thôi, không cần
nữa mai em nhận điểm một cũng được”. “Chị hơi bất ngờ đấy, tại sao em lại có
thể buông xuôi dễ dàng như thế được nhỉ? Chị làm giúp em chỉ hại em thôi”. Tôi
đã nói hết nước hết cái mà em vẫn ngang bướng, chấp nhận không làm. Cuối cùng
tôi đành phải bắt em lựa chọn hoặc là tôi đi về hoặc là em tự làm. Em vẫn không
thay đổi quyết định. Tôi đành đứng lên, cầm cặp đi ra cửa. Em liền chạy theo:
“Chị ơi, chị đừng về, em đùa đấy, em ngồi làm bây giờ đây". "Chị
không thích ai không có tính tự lập và dễ buông xuôi như thế". Em rối rít
xin lỗi tôi. Tôi quay trở lại, và buổi học hôm ấy em đã làm rất tốt hai đề văn
cô giao.
Rõ ràng, làm gia sư không dễ như một số SV lầm tưởng. Các
bạn cũng đừng nghĩ rằng chỉ cần dạy để các em có điểm cao, có thành tích tốt vì
những cái ấy chỉ là một phần nhỏ động viên các em. Điều quan trọng là giúp các
em trau dồi kiến thức thật sự. Một gia sư có trách nhiệm là gia sư biết cách
dạy, không chỉ dạy các em kiến thức mà còn dạy các em cách làm người, lối cư xử
đúng đắn.
Xem thêm: Kinh
nghiệm khi tìm gia sư cho con
(Theo TT - Bản tin ĐHQG Hà
Nội)
Đăng nhận xét